Psychowsparcie, psychoforum, psychosfera, uczucie i emocje - przyjemne i nieprzyjemne, psychopomoc, psychobaza

W różnorodności chorób, które klasyfikuje się jako zaburzenia nerwicowe, trudno określić objawy charakteryzujące je wszystkie jednocześnie. Może z wyjątkiem jednego. Podstawą i osią wszystkich zaburzeń nerwicowych jest LĘK. Może mieć postać stałą, przewlekłą lub o falującym nasileniu. Nie zawsze wiadomo, czego on konkretnie dotyczy, czego się boimy, często nie wiąże się on z określonymi bodźcami lub sytuacjami.

Nie potrafimy nad tym zapanować. Pojawia się także wtedy, kiedy nie umiemy lub nie możemy poradzić sobie z jakąś sytuacją, gdy ta nas przerasta. Staje się sygnałem alarmowym. Jednocześnie przestaje być normalną reakcją na stres, ponieważ często zakłóca samopoczucie i funkcjonowanie chorego. Wystąpienie pierwszych objawów napadu lęku nierzadko wiąże się z konkretnymi sytuacjami: wypadkiem, chorobą, utratą bliskiej osoby, użyciem środków farmakologicznych, nadużyciem alkoholu, kawy itp. Sytuacje te zwiększają niepokój o własne zdrowie, tworzą sytuację lękowego oczekiwania na niekorzystne wydarzenie.

Lęk może mieć różne oblicza. Może występować pod postacią napadu paniki, ciągłego martwienia się, kołatania serca, biegunki, zawrotów głowy, duszności, paraliżu rąk, nóg, częstego parcia na pęcherz, suchości w jamie ustnej, bólów mięśniowych, zmęczenia, drażliwości i wielu innych objawów. Objawy fizyczne bardzo często są przejawem lęku i przyczyniają się do jego utrwalenia. Skupienie się na objawach i oczekiwaniu na ich wystąpienie nasila je i jednocześnie zwiększa lęk przed nimi. W ten sposób powstaje „lęk przed lękiem”, czyli tzw. lęk antycypacyjny. Do tego wraz z trwaniem choroby dołączyć się mogą objawy depresyjne: uczucie smutku, apatii, brak aktywności, utrata zainteresowań, niechęć do spotykania się z ludźmi, problemy ze snem, bezsenność. Szczególnie charakterystyczne dla zaburzeń nerwicowych są trudności w zaśnięciu, a marzenia senne zawierają treści lękowe (np. spadanie, ucieczka).

W zależności od tego, które z tych składowych objawów dominują, rozpoznaje się różne zaburzenia nerwicowe: panikę, zaburzenia nerwicowe pod postacią somatyczną, zaburzenia obsesyjno-kompulsywne, zespół lęku uogólnionego lub inne symptomy.